Rapora nazaran dünyada her 10 şahıstan yaklaşık 4’ü (yüzde 39) haberlerden uzak durduğunu söylüyor. Bu oran 2017’de yüzde 29’du.
Raporun yazarları, Ukrayna ve Orta Doğu’daki savaşların, insanların haberden uzak durmak istemesine katkıda bulunduğunu söylüyor.
Raporda vurgulanan bir öteki nokta da, haberden kaçınma seviyesinin rekor derecede yüksek düzeye ulaşması.
Seçimler genel ilgiyi artırsa da eğilim aşağı yönlü
Bu yılki rapor için YouGov araştırma şirketi 47 ülkede 94 bin 943 yetişkinle görüştü.
Görüşmeler, dünya çapında milyarlarca kişinin ulusal ve bölgesel seçimler için sandık başına gittiği bir periyotta yapıldı.
Rapor için yapılan araştırmada, ABD dahil birkaç ülkede seçimlerin haberlere ilgiyi artırdığı lakin genel eğilimin aşağı taraflı olmaya devam ettiği tespit edildi.
Dünya çapında yapılan araştırmaya katılanların yüzde 46’sı, haber takibiyle çok ya da aşırı derecede ilgili olduklarını söyledi.
2017’de bu oran yüzde 63’tü.
Oxford Üniversitesi Reuters Enstitüsü’nün 2024 Dijital Haber Raporu’na göre, kadınların ve gençlerin, etraftaki haber yoğunluğundan dolayı kendilerini yorgun hissetme olasılıkları daha fazla.
Rapor için yapılan araştırma, haberlere güvenin yüzde 40 oranında sabit kaldığını, ancak koronavirüs pandemisinin en yüksek olduğu döneme kıyasla bu oranın yüzde 4 oranında azaldığını gösterdi.
TikTok bazı ülkelerde, X’i geçti
Oxford Üniversitesi Reuters Enstitüsü’nün 2024 Dijital Haber Raporu’nda, son 10 yılda TV ve yazılı basın üzere klasik haber kaynaklarının izleyici kitlesinin keskin formda düştüğü, gençlerin haberleri internet yahut toplumsal medya aracılığıyla almayı tercih ettiği belirtildi.
YouTube ve WhatsApp birçokları için kıymetli haber kaynakları olmaya devam ediyor.
TikTok da yükselişte ve İngiltere’nin de aralarında bulunduğu bazı ülkelerde ilk kez X’i (eski adıyla Twitter) geride bıraktı. İngiltere’de 18-24 yaş arasındakilerin yüzde 23’ü, haber takibi için TikTok’u kullanıyor.
Raporda, bu değişimlere bağlı olarak videonun, özellikle genç gruplar için internette daha önemli bir haber kaynağı haline geldiği, en çok ilgi çekenlerin kısa haber videoları olduğu kaydedildi.
Yapay zekaya şüphe artıyor
Raporun baş yazarlarından Nic Newman’a nazaran tüketiciler, kullanımı kolay olduğu ve çok çeşitli alanda ilgi cazip içerik sunduğu için görüntüyü benimsiyor. Lakin birçok klâsik haber merkezinin kökleri hala yazılı metin temelli bir kültüre dayandığı için bu haber merkezleri, kıssa anlatımlarını yeni tekniklere uyarlamakta zorlanıyor.
Raporda belirtilen bir başka nokta da, yayıncılar için haber podcastinin parlak bir nokta olduğu.
Ancak podcast hala genelde öncelikle uygun eğitimli izleyicilerin ilgisini çeken “azınlık etkinliği” olarak nitelendiriliyor.
Raporda, yapay zekanın bilhassa siyaset yahut savaş üzere önemli mevzularda habercilikte nasıl kullanılabileceği konusunda kamuoyunda yaygın kuşku olduğu da vurgulanıyor ve şu tespite yer veriliyor:
“Yapay zekanın deşifre ve çeviri gibi perde arkası görevlerde, gazetecilerin yerine geçmek yerine desteklenmesinde kullanılması daha fazla rahatlık sağlıyor.”
Türkiye’de durum ne?
Türkiye’de haberler daha çok online takip ediliyor. Haber kaynağı olarak internetin kullanım oranı yüzde 70. Bu sayıya toplumsal medya platformları da dahil.
Televizyon yüzde 56, toplumsal medya yüzde 45, yazılı basın ise yüzde 19 ile son sırada yer alıyor.
Türkiye’de en tanınan toplumsal medya platformları sırasıyla Youtube (Yüzde 60), Instagram (Yüzde 59) Whatsapp (Yüzde 62), Facebook (Yüzde 45), X (Yüzde 29), Tiktok (Yüzde 20)
Bu platformların haber için kullanım oranı ise Youtube (Yüzde 38), Instagram (Yüzde 38) Whatsapp (Yüzde 29), Facebook (Yüzde 27), X (Yüzde 22), Tiktok (Yüzde 10)
