Nobel Barış ödüllü sivil toplum örgütü Nükleer Silahların Büsbütün Ortadan Kaldırılması İçin Kampanya (ICAN), ülkelerin nükleer silahlanma bütçelerini incelediği yıllık raporunu yayımladı.
ICAN’in araştırma sonuçlarına nazaran, 2023 yılında nükleer silaha sahip dokuz ülke, nükleer cephanelikleri için bir evvelki yıla nazaran yüzde 13,4 daha fazla harcama yaptı. Nükleer silahlanma bütçesi 10,8 milyar dolar artarak, 91,4 milyar dolara ulaştı. Bu sayılar, nükleer silahlar için saniyede 2 bin 898 dolar harcandığı manasına geliyor.
NÜKLEER SİLAH HARCAMALARINDA BİRİNCİ ABD
Her ülkenin nükleer silahlar için harcadığı ölçüsü arttırdığını belirten ICAN, en büyük artışın ise yaklaşık yüzde 18 ile Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) gerçekleştiğini açıkladı. ABD, 51.5 milyar dolarla diğer tüm nükleer silah sahibi ülkelerin toplamından daha fazla harcama yaptı. Çin 11,9 milyar dolarla Rusya’yı geçerek ikinci en yüksek harcama yapan ülke olurken, Rusya 8,3 milyar dolarla üçüncü sırada yer aldı.
NÜKLEER SİLAH GELİŞTİREN ŞİRKETLER, HÜKÜMETLERİ ETKİLİYOR
ICAN, nükleer silahların geliştirilmesi ve bakımı konusunda çalışan şirketlerin, ne kadar gelir elde ettiğini de araştırdı. Şirketlerin nükleerden elde ettiği gelir Avustralya merkezli milletlerarası sivil toplum kuruluşunun raporunda şöyle yer aldı:
“2023 yılında nükleer silahların geliştirilmesi ve bakımı konusunda çalışan yirmi şirket bu iş için en az 31 milyar dolar kazandı. Bu şirketlere verilen ve kimileri on yıldan uzun müddettir devam eden en az 335 milyar dolarlık nükleer silah kontratı bulunuyor. 2023 yılında en az 7,9 milyar dolarlık yeni nükleer silah kontratı imzalandı.
Nükleer silah üreten her bir şirket; hükümet, niyet kuruluşları ve finans kurumları üzerinde nüfuz sahibi olmaya devam ediyor. Bu şirketler ABD ve Fransa’da hükümetler nezdinde lobi faaliyetlerinde bulunmak için 118 milyon dolar harcadı; bu rakam 2022 yılına göre 11 milyon dolarlık bir artışa işaret ediyor. Birkaç şirket 2023 yılında Birleşik Krallık yetkilileriyle bir düzineden fazla toplantı gerçekleştirirken, iki şirket 40’tan fazla defa Birleşik Krallık yetkilileriyle ve beş şirket de Birleşik Krallık Başbakanı ile görüştü. Şirketler, nükleer silahlar hakkında araştırma yapan ve yazı yazan niyet kuruluşlarına 6 milyon dolardan fazla bağışta bulundu ve bu şirketlerin mevcut ve eski çalışanları niyet kuruluşlarının idare şuralarında ve istişare kurullarında yer aldı. Bu şahıslar birebir vakitte şirketlerinde kıymetli yatırımları olan finans kuruluşlarının idare şuralarında da yer almakta.”
