İsrail hükümetinde başgösterecek bir çatlağa umut bağlayanları sevindiren bir gelişme üzere görünüyor fakat Başbakan Binyamin Netanyahu’nun 7 Ekim’deki Hamas saldırlarından sonra kurduğu Savaş Kabinesi’ni feshetmesi aslında daha önemli sıkıntılara yol açacak bir gelişme. Netanyahu’nun bu kararı kabinenin iki kıymetli üyesi Benny Gantz ile Gadi Eisenkot’un istifalarının akabinde geldi. Kilit kıymette figürler olan bu iki bakan, Gazze’deki savaşın gidişatı konusunda Netanyahu ile uyuşmazlık yaşıyordu uzun müddettir.
Kabinenin feshi sanıldığı üzere ne savaşı durduracak ne de daha ölçülü bir hükümetin gelmesine yolaçacak. Bilakis bu gelişme çok sağcı siyasetçilerin kurulacak yeni kabinede daha da güçlü olmalarının yolunu açacak. Netanyahu’nun koalisyon hükümetinde yer alan çok sağcı figürler bu kabinede de yer almayı istiyor, lakin hem ABD hem de batılı ülkelerle bağların kötüleşeceği kaygısıyla bu istekleri kabul edilmiyordu. Artık Netanyahu ABD ya da batının reaksiyonunu göğüsleyerek şayet tekrar oluşturursa kabineye çok sağcıları doldurabilir.
Gantz ile Eisenkot’un ehemmiyeti şurada; ikisi de eski askeri şefti. Beş üyeli Savaş Kabine’sinin hakikaten de en ölçülü üyesiydiler. Kabine’nin kurulması da aslında, Ulusal Birlik Partisi’nin başkanı olan Gantz’in koalisyon hükümetine katılmak için öne sürdüğü bir talepti. Gantz’ın kabineden ayrılma kararı, İsrail ile Hamas arasındaki savaşın sekizinci ayına girdiği, durumun kırılganlığını koruduğu bir dönemde geldi. Gantz şu sözlerle verdi istifasını: “Netanyahu gerçek zafere doğru ilerlememizi engelliyor. İşte bu nedenle bugün olağanüstü hal hükümetinden yüreğimiz buruk ama kendimize güvenimiz tam bir şekilde ayrılıyoruz”.
The Times of Israel’in haberine nazaran, bir Başbakanlık yetkilisi, acil durum birlik hükümeti artık olmadığından, bu düzenlemenin bir modülü olarak ortaya çıkan savaş kabinesinin artık geçerli olmadığını belirtti. Bu gelişmenin akabinde Netanyahu ile Savunma Bakanı Yoav Gallant, savaşla ilgili kilit kararları almak üzere öteki ilgili yetkililerle küçük çaplı istişarelerde bulunacak, daha geniş güvenlik kabinesinden son onayı almaya çalışacak. Bu yeni bir Savaş Kabinesi’nin kurulmayacağı anlamaına gelmiyor natürel.
Gantz’ın istifadan emelinin ne olduğunu şu açıklaması gereğince ortaya koyuyor: “Nihayetinde halkın güvenini kazanacak, zorluklarla yüzleşebilecek bir hükümet kuracak seçimler yapılmalı”. Yani bir erken daveti yaptı Gantz. Tekrar başlayan protestolarla birlikte düşünüldüğünde davetin toplumun büyük kısmında bir karşılığı olduğu görülebiliyor. Muhtemelen bir seçim göreceğiz İsrail’de. Zira hem savaşın yönetilme biçimi, hem de halkın gitgide öfkelenmesine yol açan rehineler sorunu Netanyahu hükümetine fazla alan bırakmayacak üzere görünüyor. Gantz’ın “Netanyahu’ya çağrıda bulunuyorum: üzerinde mutabık kalınan bir seçim tarihi belirleyin” kelamlarının yankısı büyük oldu. Bu eski askeri şefin savaşa ait Başbakan’la düştüğü görüş ayrılığı epey derin.
Gantz’ın bu tavrının son derece anlaşılabilir yanları var. Herşeyden evvel Netanyahu’nun, İsrail’in kara harekatının 7 Ekim’den bu yana Gazze sıhhat yetkililerine nazaran 37 binden fazla insanın vefatına yol açtığı Gazze Şeridi için savaş sonrası bir plan sunmamasına reaksiyonlu.
Bakalım Netanyahu bu iki istifa sonrası Savaş Kabinesi’ni feshettikten sonra tekrar gibisi bir kabine oluşturacak mı? Bu kabinede çok sağcılar da yer alacak mı?
Ya da Netanyahu bu iki değerli figürün istifasının kendisi için bir “uyarı alarmı” olduğunu anlayabilecek mi?
Göreceğiz.
